สาเหตุของกลิ่นน้ำหอมเพี้ยน หรือเปลี่ยนไป

ผู้ที่ใช้น้ำหอมในปัจจุบันต้องมีบางครั้ง บางโอกาส ที่รู้สึกว่าน้ำหอมที่ซื้อมาใหม่นั้นมีกลิ่นที่เปลี่ยนแปลงไปไม่เหมือนเดิมที่เคยใช้มาก่อน ทำให้เกิดความรู้สึกสงสัยว่าน้ำหอมนั้นปลอมหรือไม่ มีคุณภาพสมราคาหรือเปล่าจนถึงขั้นที่อาจจะมีการร้องเรียนไปยังร้านค้าว่าสินค้าที่ซื้อมานั้น 

หลอกจำหน่ายสินค้าด้อยคุณภาพ 

แต่เดี๋ยวก่อน !!! ร้านค้าเองอาจจะไม่ได้จำหน่ายสินค้าปลอมหรือด้อยคุณภาพก็ได้ อาการที่รู้สึกว่าน้ำหอมกลิ่นเพี้ยนไปนั้นเกิดขึ้นได้จากหลากหลายสาเหตุ โดยที่น้ำหอมชั้นดีจากแบรนด์ต่างๆก็สามารถเกิดได้เช่นกัน และไม่แน่เสมอไปว่าน้ำหอมที่มีกลิ่นเปลี่ยน แปลงไปจะเป็นน้ำหอมปลอมทั้งหมดหรือด้อยคุณภาพ ทั้งนี้ขึ้นกับปัจจัยจากสิ่งแวดล้อมด้วย

สาเหตุกลิ่นที่เพี้ยนไม่เหมือนเดิมของน้ำหอมนั้นเกิดขึ้นได้จากการที่ตัวส่วนผสมของน้ำหอมนั้นมีการเปลี่ยนแปลงทางเคมี ความร้อน ความเย็น และสิ่งเจือปน น้ำหอมหากมีการเปลี่ยนแปลงปัจจัยเหล่านี้จะทำให้กลิ่นนั่นมีความผิดเพี้ยนไป โดยอาจจะเปลี่ยนแปลงโดยมีกลิ่นของแอลกอฮอร์ ฉุนหรือมีกลิ่นเปรี้ยวจากน้ำหอมออกมา สิ่งเหล่านี้มีโอกาสเกิดขึ้นได้ สาเหตุที่ความร้อน ความเย็น หรือสิ่งเจือปนทำให้น้ำหอมเปลี่ยนแปลงไป น้ำหอมมีส่วนประกอบของสารหลายชนิดอยู่รวมกันแต่โดยหลักๆจะประกอบไปด้วย สารหอมระเหยให้กลิ่นที่เรียกว่าเอสเทอร์,แอลกอฮอร์,และน้ำ ซึ่งสารเอสเทอร์ตัวนี้เป็นต้นกำเนิดกลิ่นหอมแบบต่างๆที่ถูกใช้กับน้ำหอมในปัจจุบัน

สารเอสเทอร์เป็นส่วนผสมระหว่างกรดอินทรีย์กับแอลกอฮอร์ที่นำมาทำปฎิกิริยากันโดยใช้ความร้อนและตัวกลางในการทำปฎิกิริยา อธิบายให้ ง่ายขึ้นก็คือการนำเอากรดกับแอลกอฮอร์มาต้มผสมกันโดยใช้ตัวทำละลายช่วยในการผสมนั่นเอง ซึ่งกลิ่นที่เราซื้อหามาผสมใช้ในปัจจุบันนั้นเป็นสารเอสเทอร์ที่ทำการผสมสำเร็จรูปเรียบร้อยแล้ว (ที่เรียกกันว่าหัวน้ำหอม) หากเขียนให้ดูง่ายๆสั่นๆเราจะได้รูปแบบว่า

               กรดอนินทรีย์

กรดอินทรีย์ + แอลกอฮอร์ <====> เอสเทอร์ + น้ำ

               ความร้อน

คราวนี้เรามาดูน้ำหอมที่ใช้ในแบรนด์ต่างๆบ้าง โดยทั่วไปส่วนผสมจะประกอบด้วยสารสังเคราะห์กลิ่นจำพวกเอสเทอร์ต่างๆที่ให้กลิ่นดอกมะลิ,แอปเปิ้ล.สัปปะรด หรือกลิ่นอื่นๆผสมปนเปกันไป มีแอลกอฮอร์,น้ำมันหอมระเหยและน้ำผสมอยู่ด้วย (ค่าความเข้มข้นที่ใช้ในวงการน้ำหอมอย่าง EDT,EDP ก็วัดจากปริมาณของสารเอสเทอร์เหล่านี้นั่นเอง) และเมื่อสารที่เรียกว่าเอสเทอร์ตัวนี้มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น กลิ่นของน้ำหอมก็จะเปลี่ยนไปด้วยเช่นกัน การเปลี่ยนแปลงที่ผิดเพี้ยนไปนั้นจะมีลักษณะที่เราสังเกตได้จากภายนอกได้ โดยลักษณะที่เรามักจะพบบ่อยในน้ำหอม ที่ใช้จะมีดังนี้

1.กลิ่นแอลกอฮอร์ฉุนมาก

การที่เราได้กลิ่นแอลกอฮอร์มากกว่าที่เราจะได้กลิ่นของน้ำหอมนั้น เกิดขึ้นเพราะว่าสารให้กลิ่น (เอสเทอร์) นั้นมีปริมาณผสมอยู่น้อยด้วยสาเหตุจากการที่สารเอสเทอร์นั้นได้ระเหยแยกตัวออกจากแอลกอฮอร์นั่นเอง เนื่องจากคุณสมบัติของสารให้กลิ่นต่างๆเหล่านี้มีคุณสมบัติที่สามารถ ระเหยได้ดีเมื่อโดนความร้อน ซึ่งจะระเหยได้ดีกว่ายิ่งกว่าแอลกอฮอร์เสียอีก หากเราวางขวดน้ำหอมไว้กลางแดดหรือที่ๆร้อนจัดน้ำหอมก็จะระเหย แยกจากแอลกอฮอร์ออกมาเป็นไอ เมื่อเราฉีดน้ำหอมกลิ่นที่ได้จึงมีแอลกอฮอร์เป็นส่วนมากทำให้ได้กลิ่นฉุนแอลกอฮอร์และจะรู้สึกว่าน้ำหอมมี กลิ่นที่จางลงนั่นเอง

ส่วนใหญ่อาการลักษณะนี้มักจะเป็นในการฉีดน้ำหอมครั้งแรกๆหลังจากตั้งทิ้งไว้นานแล้ว ทำให้ทุกครั้งที่เราใช้น้ำหอมเราจะรู้สึกว่าทำไมกลิ่นไม่ เหมือนเดิมที่เคยใช้มาก่อนหน้านี้ หากยังคงใช้แล้วตั้งไว้ในที่ร้อนจัดเหมือนเดิม ก็จะทำให้เข้าใจว่าน้ำหอมนั้นปลอมและอาจจะเอาไปทิ้งได้ง่ายๆ และเป็นสาเหตุส่วนมากที่อธิบายเหตุการณ์การใช้น้ำหอมมานานและดูปกติแต่จู่ๆน้ำหอมก็กลิ่นเพี้ยนไป เพราะแค่ตั้งไว้ในอุณหถูมิห้องน้ำหอมและ แอลกอฮอร์ก็ระเหยอยู่ตลอดเวลาแต่ระเหยไม่มากเท่านั้นเอง

2.กลิ่นน้ำหอมดูเจือจางลง

การได้กลิ่นน้ำหอมที่จางลงนั้น นอกจากสาเหตุจากความร้อนที่ทำให้แอลกอฮอร์และสารให้กลิ่นระเหยเร็วและมากแล้วยังมีสาเหตุจากความเคย ชินกับกลิ่น ความเคยชินกับกลิ่นที่เราใช้อยู่เป็นประจำนั้นเกิดขึ้นได้และสามารถเกิดขึ้นได้ไม่ยาก สิ่งที่เป็นผลเกิดขึ้นคือเราได้กลิ่นประจำที่เราใช้นั้นช้าลงและต้องใช้มากขึ้น เข้มข้นขึ้นเพื่อจะสามารถรับรู้กลิ่นได้เหมือนเดิม

อาการนี้เกิดจากเซลล์ประสาทสัมผัสกลิ่นของเรานั้นอ่อนแรงและล้าลงอย่างมาก ทำให้ไม่สามารถทำหน้าที่รับกลิ่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นผลเสียในระยะยาว เพราะหากยังมีการใช้น้ำหอมกลิ่นเดิมมากขึ้นเรื่อยๆ เซลลประสาทนั้นก็จะถูกทำลายและการรับรู้กลิ่นก็จะเสียไปโดยถาวร

นอกจากนี้ยังเกิดได้จากน้ำหอมมีความเข้มข้นผิดไปจากเดิมที่ใช้อยู่ เนื่องจากน้ำหอมในปัจจุบันมีความเข้มข้นแตกต่างกันทั้ง Eau De Parfume,Cologne,Toilette ในขวดและยี่ห้อเดียวกัน เมื่อเราใช้ความเข้มข้นแบบ Parfum มาก่อนแล้วเปลี่ยนมาใช้ Toilette กลิ่นที่ได้ก็จะเจือ จางกว่า ซึ่งจุดนี้มักถูกมองข้ามไป เนื่องจากความเข้มข้นที่แตกต่างกันตัวขวดก็มักจะเหมือนกัน

3.น้ำหอมมีกลิ่นเปรี้ยวแปลกๆ

ในกรณีนี้จะไม่ค่อยพบบ่อยนักเนื่องจากการที่น้ำหอมจะมีกลิ่นเปรี้ยวนั้น จะเกิดจากสารเอสเทอร์นั้นสลายตัวกลายเป็นกรดและแอลกอฮอร์ ซึ่งกรด นั่นเองที่จะทำให้น้ำหอมมีกลิ่นเหม็นเปรี้ยว แต่การสบายตัวของสารนี้นั้นต้องมีความร้อนและมีกรดอีกชนิดหนึ่งร่วมด้วย นั่นหมายถึงจะต้องมีกรด หยดลงไปในน้ำหอมแล้วเก็บไว้ในที่ๆร้อนจัดเป็นเวลาพอสมควร น้ำหอมจึงจะมีกลิ่นเหม็นเปรี้ยวเช่นนั้น ซึ่งขวดน้ำหอมที่ปิดแน่นสนิทก็จะเกิด อาการนี้ได้ยาก ยกเว้นว่าขวดน้ำหอมนั้นมีจุดชำรุดเสียหายพอที่จะทำให้มีสารเจือปนเล็ดรอดเข้าไปได้

4. กรณี”น้ำหอมหมดอายุ”

น้ำหอมที่หมดอายุนั้น โดยปกติจะมีลักษณะกลิ่นที่เจือจางมากจนเกือบไม่ได้กลิ่นเลย ซึ่งเกิดจากสารเคมีที่ใช้ในน้ำหอมนั้นเสื่อมสภาพลง เกิด การเปลี่ยนแปลงทางเคมีซึ่งมักจะทำให้คุณสมบัติกลิ่นหายไป ทำให้ไม่มีกลิ่นหรือเหลือกลิ่นอยู่น้อยมาก หากพิจารณาตามสภาพบรรจุภัณฑ์ในปัจจุบันแล้วกว่าน้ำหอมจะหมดอายุหรือเสื่อมสภาพนั้นอาจต้องใช้เวลามากกว่า 5 ปีและหากมีการจัดเก็บที่ดีน้ำหอมก็จะมีอายุได้มากกว่า 10 ปีเลยทีเดียว

นอกจากนี้สาเหตุที่ทำให้เรารู้สึกว่าน้ำหอมกลิ่นเพี้ยนไปนั้นก็มีโอกาสเกิดจากสภาพของผู้ใช้ที่ทำให้ได้รับกลิ่นน้ำหอมที่เพี้ยนไป ซึ่งสาเหตุที่ มักพบเห็นได้บ่อยๆนั้นก็จะมีดังต่อไปนี้

1.กลิ่นตัวกับน้ำหอมทำให้เกิดกลิ่นที่เพี้ยนไป

เนื่องจากแต่ละคนมีกลิ่นตัวที่แตกต่างกัน ในวัยรุ่นนั้นมักจะมีกลิ่นตัวที่รุนแรงกว่าคนในวัยทำงาน การใช้น้ำหอมซึ่งต้องฉีดไปตามผิวของผู้ใช้นั้นก็จะทำให้กลิ่นของน้ำหอมนั้นผสมรวมเข้ากับกลิ่นของผิวผู้ใช้ ทำให้กลิ่นที่เราได้รับนั้นแตกต่างจากกลิ่นที่ฉีดบนกระดาษทดสอบ และกลิ่นจะ เพี้ยนมากขึ้นไปอีกหากมีกลิ่นเหงื่อเข้ามาผสม ยังไม่นับรวมถึงครีมอาบน้ำ สบู่ โลชั่นต่างๆที่ใช้ก่อนหน้าที่จะฉีดน้ำหอมลงบนตัวซึ่งจะทำให้กลิ่น ต่างๆนั้นผสมกันจนกิดความผิดเพี้ยนออกไปอีก ซึ่งกลิ่นที่ได้ก็จะแตกต่างไปตามแต่ละบุคคลอีกด้วย

2.ความแปรปรวนของร่างกายและจิตใจ

การแปรปรวนของร่างกายและอารมณ์นั้นมีผลต่อการรับรู้กลิ่นน้ำหอมโดยตรง โดยเฉพาะผู้หญิงที่มีลักษณะการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนค่อนข้างมาก เมื่ออยู่ในช่วงมีประจำเดือน โดยกลิ่นที่เคยชอบ ก็อาจจะเหม็นได้ กลิ่นที่สดชื่นก็อาจจะบอกเลี่ยนจนทนไม่ไหวก็ได้ อารมณ์ก็เป็นส่วนสำคัญที่ ทำให้การรับรู้กลิ่นเพี้ยนไปอย่างอารมณ์เคร่งเครียด เป็นต้น

3.ความเคยชินอันเกิดจากใช้กลิ่นต่อเนื่องยาวนาน

การใช้น้ำหอมต่อเนื่องยาวนานจะทำให้ประสาทรับกลิ่นนั้นล้่าและทำงานด้วยประสิทธิภาพลง เป็นผลให้ได้รับกลิ่นยากขึ้นต้องใช้ปริมาณน้ำหอม ที่มากขึ้นเรื่อยๆ กรณีนี้ต้องใช้ต่อเนื่องเป็นประจำในระยะเวลายาวนานพอสมควร

4.ความทรงจำของกลิ่นผิดเพี้ยนและความรู้สึกส่วนตัว

เป็นสาเหตุใหญ่ประการหนึ่งที่มักจะทำให้ผู้คน สับสนกับกลิ่นที่ใช้ เนื่องจากคนส่วนใหญ่เมื่อซื้อน้ำหอมมาใช้นั้นมักจะมีความทรงจำที่ชัดเจนกับกลิ่น Top note มากกว่ากลิ่นอื่นๆ ทำให้ความทรงจำกลิ่น Heart note และ Base note นั้นไม่แน่นอน เมื่อใดก็ตามที่เกิดความสงสัยในตัว น้ำหอม เช่น ได้รับข้อมูลว่าอาจจะเป็นน้ำหอมปลอม มีโอกาสเป็นไปได้มากที่เราจะทดลองใช้และคิดว่ากลิ่นนั้นไม่เหมือนกับเราที่เราเคยใช้มา เนื่องด้วยความสับสนในความทรงจำของกลิ่นและการชี้นำของข้อมูลที่ได้รับมาก่อนหน้า และเราเองก็ใช้ความรู้สึกตัดสินน้ำหอมนั้นทันทีโดยไม่มีการเปรียบเทียบเป็นส่วนใหญ่อีกด้วย

กรณีกลิ่นน้ำหอมเพี้ยนเนื่องจากหวังผลบางอย่าง

มันดูเป็นเรื่องน่าขบขัน ถ้าเราจะบอกว่ากลิ่นน้ำหอมนั้นเพี้ยนไป เพราะว่าเราต้องการน้ำหอมกลิ่นใหม่ แต่ที่ไม่ตลกก็คือว่ามันเกิดขึ้นจริงๆครับ เป็นวีธีการที่พบได้ในปัจจุบันที่มีการซื้อขายสินค้าผ่านระบบออนไลน์มากขึ้น ทางผู้ค้าก็ย่อมต้องมีการรับประกันสินคัาว่าเป็นสินค้าน่าเชื่อถือและอาจจะเสนอการเปลี่ยนสินค้าหรือคืนเงินในกรณีสินค้าเป็นของปลอมหรือไม่พึงพอใจ ทางผู้ซื้อบางรายก็ใช้การรับประกันตรงนี้ให้เป็นประโยชน์

โดยการสุ่มซื้อน้ำหอมที่ตัวเองสนใจแต่ไม่เคยทดลองมา เมื่อพบว่าเป็นกลิ่นที่ไม่พึงพอใจ ก็พยายามชี้แจงกับทางผู้ขายว่าน้ำหอมที่ซื้อมานั้น กลิ่นเพี้ยนไปไม่เหมือนที่ใช้มาหรือบอกว่าเป็นน้ำหอมปลอมไปเลย จากนั้นก็จะขอคืนเงินหรือเปลี่ยนน้ำหอมตัวใหม่ต่อไป ซึ่งกรณีนี้ไม่ได้เกี่ยวกับคุณภาพของน้ำหอมแต่อย่างใด

น้ำหอมส่วนใหญ่ที่ผลิตออกมานั้นมีโอกาสเกิดความผิดเพี้ยนได้ทั้งสิ้น เพียงแต่การเกิดความผิดเพี้ยนนั้นจะมีน้อยมาก ส่วนใหญ่กลิ่นที่ผิดเพี้ยนจึงเกิดจากความไม่รู้ของผู้ใช้น้ำหอม ที่ไม่ทราบคุณสมบัติของน้ำหอมว่าสามารถเปลี่ยนแปลงได้อย่างไรบ้าง แต่บางความผิดเพี้ยนก็เกิดจากการปลอมแปลงและเลียนแบบน้ำหอม เพื่อหลอกลวงผู้ซื้อได้เช่นกัน ซึ่งการตัดสินใจว่าเป็นการหลอกลวงหรือไม่นั้นควรพิจารณาถึงความเป็นจริงและควรทราบถึงคุณสมบัติของน้ำหอมอย่างละเอียดถี่ถ้วน เพื่อที่จะได้พิจารณาอย่างมีสติถูกต้อง